Alles van waarde is weerloos

Plannen, ideeën en wensen genoeg bij de Stichting Stadsherstel Almelo. Ook in 2011 zal de stichting zich inzetten voor behoud en restauratie van het cultureel erfgoed in Almelo. Voorzitter Miel Westenberg van de stichting zet uiteen wat er dit jaar (en ook in de jaren daarna) te doen staat.

Volière

Op stapel staat de restauratie van de grote volière die de stichting van de firma Kamp heeft gekregen en die tot voor kort achter zijn zaak aan de Grotestraat stond. De houten volière, acht meter lang en twee meter hoog, is mede dankzij veel opvallende details een bijzonder bouwwerk. Er wordt nog overleg gevoerd met de gemeente waar hij geplaatst kan worden. De restauratie zelf zal door het ROC van Twente gedaan worden, waarbij de volière zo gemaakt gaat worden dat hij vele jaren weer en wind kan trotseren. Ook moet hij bestand zijn tegen vandalisme.

Bruggenplan

Het initiatief van de stichting om de vroegere namen van de bruggen aan te brengen in brugleuningen is overgenomen door de gemeente Almelo. De gemeente zal in nieuw te ontwerpen bruggenleuningen over de Almelose Aa de namen in het ontwerp verwerken. De oude namen van de bruggen over de Almelose Aa ‘Schoklandsbrug, Schuttenbrug, Zwanebeldsbrug en Poulinksbrug’ vervaardigd door smid Tijhuis en indertijd geschonken door de firma Goossen, zullen dit jaar worden aangebracht. Hoewel we tevreden kunnen zijn dat de gemeente de Vriezebrug als brug gehandhaafd heeft en er geen zanddam van gemaakt heeft, blijft het jammer dat er op Almelo’s grondgebied langs het kanaal Almelo-Nordhorn geen basculebrug meer is. De bebouwing van het Indiëterrein biedt misschien de mogelijkheid om t.z.t. de vroegere Brug bij Indië, te herplaatsen. Stadsherstel zal zich daarvoor inzetten.

Friso

Stadsherstel blijft zich ook dit jaar beijveren voor het behoud van de villa Friso aan de Bornsestraat. Merkwaardig genoeg staat dit bijzondere gebouw uit 1860 met zijn opvallende architectuur noch op de Rijksmonumentenlijs noch op de gemeentelijke monumentenlijst. Volgens het Cuypersgenootschap, een landelijk genootschap dat zich inzet voor behoud van architectuur uit de 19e eeuw, is hier sprake van bijzondere Oost-Nederlandse bouwkunst. Afgezien van de opmerkelijke architectuur is de villa Friso ook interessant als het geboortehuis van de destijds internationaal bekende landschapsschilder Arnold Marc Gorter (1866-1933) wiens schilderijen over de hele wereld verspreid zijn en die tot op de dag van vandaag bekend en gewild zijn.

Mozaïek Mans Kapbaarg

Hoewel er om praktische redenen een aparte stichting Herstel Mans Kapbaarg Mozaïek is opgericht, houdt de Stichting Stadsherstel zich met het noodzakelijke herstel van het mozaïek, veelvuldig bezig. De restauratie kost 200.000 euro. De gemeente Almelo geeft een subsidie van 100.000 euro. Het is nu zaak de andere 100.000 euro re verwerven. Hiervoor zullen de stichtingen Mans Kapbaarg en Stadsherstel acties organiseren. Begin van de acties vormt de uitvoering van de musical Mans Kapbaarg door het jeugdgezelschap Barst uit Hengelo. Deze voorstelling zal zijn op vrijdagavond 11 februari in het ROC-gebouw aan de Wierdensestraat. Vorig jaar is deze musical voor een bomvolle zaal in het Theaterhotel opgevoerd en dat bleek toen een daverend succes.

Hofkeshuis

Ook dit jaar zal de Stichting Stadsherstel zich blijven inspannen om de fraaie grisaille-wandschildering uit 1778, die drie wanden van de salon op de eerste verdieping van het Hofkeshuis siert, gerestaureerd te krijgen.Het belang van restauratie en daarmee het behoud van de op linnen geschilderde Romeinse Triomftocht voor de stad Almelo is evident. Vanuit dit huis is immers een begin gemaakt met de voor Twente zo belangrijke textielindustrie. De firma Hofkes gebruikte als eerste textielfabriek in Twente in 1831 een stoommachine. Het pakhuis van deze fabriek staat nog in de Marktstraat. De schildering in het Hofkeshuis is een bijzonder document uit de Patriottentijd (rond 1780). De afbeelding is een kopie van het veel kleinere beeldhouwwerk uit 1650 boven de schouw in het Paleis op de Dam in Amsterdam. Monumentenzorg erkent het belang van de schildering maar het blijft moeite kosten deze instelling actie te laten ondernemen voor een kunstwerk in het uiterste oosten van het land. Maar stadsherstel houdt vol!

Toekomst

Ook in deze financieel krappere tijden hoopt de Stichting Stadherstel Almelo bij te kunnen dragen aan het behoud van karakteristieke bebouwing in de stad. Er zijn nog veel grotere en kleinere projecten die om aandacht vragen, zoals de hondentredmolen, Hof van Gülick, herplaatsing van het winkeltje van Borrink. We blijven hopen dat de beslissers in de politiek het belang inzien van behoud van het cultureel erfgoed en zich realiseren dat behoud op de langere duur ook een grote economische waarde vertegenwoordigt. ‘Alles van waarde is weerloos’ luidt een beroemde regel van Lucebert. Daarom is het van belang dat stadherstel met behulp van zoveel mogelijk mensen het erfgoed behoedt. Overigens is het de moeite waard om de website van Stichting Stadsherstel Almelo te bekijken: www.stadherstelalmelo.nl

door Miel Westenberg (Verschenen in Stad en Ambt, 2011-1)